Bộ Công an - Viện kiểm sát nhân dân tối cao - Toà án nhân dân tối cao triển khai các giải pháp giảm nguồn cầu về ma tuý

Tại điểm cầu Công an tỉnh Thanh Hoá, đồng chí Mai Xuân Liêm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, đồng chí Thiếu tướng Trần Phú Hà, Giám đốc Công an tỉnh, lãnh đạo Viện KSND, TAND tỉnh và các đồng chí Phó Giám đốc Công an tỉnh, đại diện các sở, ngành liên quan tham dự hội nghị.

Theo báo cáo, từ năm 2022 đến nay, lực lượng Công an nhân dân đã chủ trì, phối hợp với lực lượng chức năng phát hiện, đấu tranh hơn 67.000 vụ, bắt giữ hơn 105.000 đối tượng, thu giữ gần 1,6 tấn heroin, hơn 1,7 tấn cần sa, hơn 7,6 tấn và 7 triệu viên ma túy tổng hợp. Kết quả trên cho thấy, cơ bản việc đấu tranh ngăn chặn nguồn cung ma túy đã được lực lượng chức năng làm tốt, kiểm soát được nguồn cung ma túy từ bên ngoài lãnh thổ xâm nhập vào nước ta, không để Việt Nam trở thành địa bàn trung chuyển ma túy quốc tế.

Bên cạnh đó, công tác đấu tranh, giải quyết điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy đã được Công an các địa phương triển khai hiệu quả, số điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý giảm mạnh; công tác cai nghiện ma túy được tập trung chỉ đạo qua đó góp phần bảo đảm tốt ANTT ngay từ sơ sở.

Thống kê của Bộ Công an cho thấy, tổng số người sử dụng trái phép chất ma tuý, người nghiện ma tuý, người bị quản lý sau cai nghiện ma tuý tính đến tháng 10/2024 là gần 230 nghìn người. Độ tuổi sử dụng ma túy có xu hướng trẻ hóa, từ 12 - 30 tuổi chiếm 44,6%; từ 30 tuổi trở lên chiếm 55,4%; tập trung vào nhóm không có việc làm hoặc có việc làm nhưng không ổn định (chiếm 60%), sử dụng chủ yếu là ma túy tổng hợp.

Với số liệu trên, đặc biệt số người nghiện ngoài cộng đồng còn cao, được xác định là nguồn cầu tiêu thụ ma túy lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, nguồn lực lao động, gây thiệt hại lớn cho kinh tế (mỗi năm khoảng 1.500 tỷ đồng chi cho mua ma túy). Hơn nữa, còn tiềm ẩn nguy cơ cao, được coi là nguồn của các loại tội phạm (trộm cắp, cướp, cướp giật, cố ý gây thương tích, giết người...); nhiều người sử dụng ma túy tổng hợp trong thời gian dài dẫn đến rối loạn tâm thần, mất kiểm soát hành vi dẫn đến những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, gây mất an ninh, trật tự (ANTT) tại các địa phương và ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh lành mạnh, thu hút đầu tư quốc tế của nước ta.

Công tác đấu tranh, giải quyết điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy đã được công an các địa phương triển khai hiệu quả, số điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý giảm mạnh. Từ năm 2023 đến nay, lực lượng công an các cấp đã đấu tranh triệt xóa 770 điểm, 15 tụ điểm, xử lý hình sự 1.325 đối tượng, xử lý hành chính 1.315 đối tượng; đấu tranh 2.194 vụ lợi dụng các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT để phạm tội ma túy, xử lý hình sự 3.689 đối tượng. Kết quả đấu tranh với đối tượng bán lẻ từ đầu năm 2024 đến nay, đã đấu tranh 1.496 vụ; xử lý 1.472 đối tượng; vô hiệu hóa khả năng hoạt động của 389 đối tượng…

Tại hội nghị, dưới sự điều hành của Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, các đại biểu đã tập trung thảo luận về kết quả xử lý người nghiện, công tác cai nghiện, sau cai; công tác truy tố, xét xử đối với những vụ án, đối tượng tàng trữ, sử dụng trái phép ma túy; kết quả cũng như giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy, đặc biệt là các giải pháp giảm nguồn cầu về ma túy.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Lê Minh Trí, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TAND Tối cao đề nghị các bộ, ngành, địa phương thống nhất về nhận thức và đồng bộ trong hành động, xây dựng những chính sách căn cơ, nâng cao nhận thức của xã hội trong công tác đấu tranh phòng, chống ma túy, cai nghiện ma túy; đẩy mạnh các giải pháp, hoạt động kinh tế - xã hội để giúp người nghiện ma túy cai nghiện, tái hòa nhập cộng đồng.

Đối với ngành Tòa án, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao chỉ đạo cần thực hiện triệt để những gì pháp luật cho phép nhằm nâng cao kết quả giảm nguồn cầu về ma túy; phối hợp với lực lượng công an, các đơn vị chức năng, bộ, ngành, địa phương để giải quyết các bất cập và đề xuất giải pháp triển khai.

Đồng tình với những quan điểm chỉ đạo của Chánh án TAND Tối cao và lãnh đạo Bộ Công an, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến khẳng định, đưa ra các giải pháp giảm cầu về ma túy là yêu cầu cấp thiết, đặc biệt quan trọng đối với phòng, chống ma túy trong tình hình mới; cần thống nhất nhận thức, việc quản lý người nghiện và giảm nguồn cầu ma túy không phải chỉ là trách nhiệm của riêng lực lượng Công an, mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của cấp ủy đảng các cấp. Với quyết tâm cao nhất, kiên trì, quyết liệt hơn nữa trong giảm nguồn cầu ma túy, Viện trưởng Viện KSND Tối cao đề nghị các bên liên quan cần tập trung làm tốt hơn nữa công tác phòng ngừa, tập trung đầu tư nguồn lực cho hoạt động phòng, chống ma túy, thu hồi tài sản; khai thác và sử dụng tốt dữ liệu điện tử vào công tác quản lý và giảm nguồn cầu ma túy…

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang đánh giá cao những kết quả, thành tích đã đạt được của các bộ, ngành, địa phương trong công tác phối hợp đấu tranh phòng, chống ma túy, giảm nguồn cầu về ma túy trong thời gian qua. Thẳng thắn nhìn nhận 4 tồn tại, hạn chế, kéo dài nhiều năm đã được chỉ ra song chưa được giải quyết dứt điểm, Bộ trưởng Lương Tam Quang cũng nêu rõ các nguyên nhân.

Về những nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh, các bộ, ngành và cơ quan tư pháp Trung ương cần thống nhất nhận thức và quan điểm chỉ đạo chung, tiếp tục quán triệt thực hiện nghiêm túc quan điểm chỉ đạo chiến lược trong công tác phòng, chống ma túy đề ra tại Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị và tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm “kết hợp chặt chẽ giữa giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại của ma túy”.

Đồng chí Bộ trưởng đề nghị, các bộ, ngành, các cơ quan, đơn vị tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho công tác quản lý người nghiện, giảm cầu ma túy; Văn phòng Bộ Công an chủ động xây dựng kế hoạch triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030, để sau khi Quốc hội thông qua có thể triển khai ngay, góp phần tăng cường nguồn lực đầu tư tổng thể, toàn diện cho công tác phòng, chống ma túy nói chung và giảm cầu ma túy nói riêng.

Đồng chí Bộ trưởng yêu cầu, lực lượng công an trên toàn quốc thực hiện tổng cao điểm rà soát các đối tượng nghiện ma túy, trên phương châm xã làm trong sạch xã, huyện làm trong sạch huyện, cấp trên hỗ trợ, phân công, phân cấp địa bàn; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; cập nhật dữ liệu dân cư theo phương châm “đúng, đủ, sạch, sống”, nhằm phục vụ tốt hơn công tác hoạch định chính sách, quản lý người nghiện trong thời gian tới.

Trong công tác đấu tranh với tội phạm ma túy, công an các đơn vị, địa phương triển khai theo hướng mở rộng triệt phá toàn bộ đường dây, không đánh khúc giữa, làm rõ nguồn cung, các đối tượng chủ mưu, cầm đầu, chứa chấp, sản xuất, tàng trữ, mua bán, truy tận gốc, xử lý nghiêm, không để xảy ra tình trạng cắt khúc, bắt gì xử lý đó. Phối hợp chặt chẽ với Viện KSND, TAND cùng cấp, không để bị can phạm tội về ma túy bỏ trốn trong quá trình điều tra; nghiên cứu kiến nghị thay đổi, chỉnh sửa luật liên quan đến phòng, chống ma túy nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, phòng ngừa.

Bộ trưởng Lương Tam Quang cũng yêu cầu sớm xây dựng thực hiện kế hoạch chiến dịch truyền thông về hiểm họa ma túy. Tập trung tham mưu cấp ủy 43 địa phương chưa có kế hoạch triển khai cai nghiện ma túy tại cộng đồng; xử lý những cơ sơ cai nghiện chưa thực hiện đúng quy định; tham mưu, kiến nghị, hỗ trợ cấp ủy chính quyền các địa phương trong công tác cai nghiện ma túy. Viện KSND, TAND các cấp phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra tập trung đấu tranh phòng, chống ma túy.

Đề nghị các bộ, ngành, địa phương chuẩn bị những nội dung nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện, không để xảy ra tình trạng chống phá, thẩm lậu ma túy tại các cơ sở cai nghiện ma túy. Đối với Bộ Y tế, cần tiếp tục công bố danh sách các cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện; tăng cường tập huấn nâng cao cho các cán bộ y tế trong phòng, chống ma túy, xác định tình trạng nghiện, điều trị nghiện ma túy; đề nghị các tỉnh ủy, thành ủy xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu cũng như bố trí đủ nguồn lực, kinh phí để quản lý cai nghiện, sau cai, hòa nhập cộng đồng…