Từ chủ trương lớn của Bộ Công an, cuối năm 2021, 600 hộ dân nghèo ở huyện miền núi rẻo cao Mường Lát, tỉnh Thanh Hoá đã được hỗ trợ xây dựng mỗi hộ một nhà ở kiên cố bằng kết cấu khung sắt, lợp mái tôn. Đến nay, sau nhiều năm sử dụng, những mái ấm của Bộ Công an đang phát huy hiệu quả, đảm bảo nơi ăn, chốn ở cho các hộ gia đình nghèo. Nhiều người nói rằng, nếu không có sự hỗ trợ của Bộ Công an thì chưa biết đến khi nào họ mới đủ tiền làm được ngôi nhà riêng.
Sau 25 năm thành lập, đến nay Mường Lát vẫn là huyện nghèo nhất của tỉnh Thanh Hoá và là một trong 73 huyện nghèo nhất cả nước. Với diện tích tự nhiên khá rộng, tuy nhiên do địa hình chủ yếu đồi núi cao, đất đai nghèo nàn nên đời sống kinh tế người dân Mường Lát bao năm qua vẫn hết sức khó khăn, vất vả.
Năm 2023, tổng thu ngân sách toàn huyện chỉ đạt hơn 9 tỷ đồng, trong đó riêng chi thường xuyên (tiền lương và các chế độ chính sách) đã hơn 400 tỷ đồng. Trong tổng số 88 thôn, bản ở Mường Lát, hiện vẫn còn nhiều "3 không", không đường bê tông, không sóng điện thoại, không điện chiếu sáng. Nguồn thu nhập ổn định không có, nhiều thế hệ đồng bào nơi đây quanh quẩn với đói nghèo, thiếu ăn con cái nheo nhóc, nhà cửa tuềnh toàng…
Một chiều muộn cuối năm 2023, ông Vi Văn Tuấn - Phó Chủ tịch UBND xã Quang Chiểu dẫn chúng tôi đến thăm hộ gia đình anh Lương Văn Biện (SN 1984), bản Bàn, xã Quang Chiểu. Đây là hộ gia đình "cận nghèo", có 4 người con, người con cả đang học lớp 12, con út vừa mới hơn 18 tháng tuổi. Chị Vi Thị Thiết (SN 1988), vợ anh Biện đã bệnh thận hơn 8 năm nay, cách đây hơn 6 tháng, bệnh tình chị Thiết trở nên nặng hơn, thận bị suy phải lọc máu thường xuyên (3 lần/ 1 tuần) tại Bệnh viện huyện Ngọc Lặc. Cách đây 3 năm, cũng như nhiều hộ dân khác trong xã Quang Chiểu, gia đình anh Biện được Bộ Công an hỗ trợ xây dựng một căn nhà kiên cố theo tiêu chuẩn khung sắt, lợp mái tôn. Anh Biện cho biết: "Hoàn cảnh gia đình khó khăn nên khi được hỗ trợ làm nhà, vợ chồng tôi rất vui mừng, phấn khởi. Được nhà thầu hỗ trợ một xe cát và một xe đá, gia đình tôi tự san nền, tự đổ bê tông làm mặt phẳng, còn phần nhà khung sắt, mái tôn do nhà thầu làm. Từ khi có nhà ở riêng, gia đình không còn lo cảnh mưa lạnh, gió rét mỗi khi mùa đông về. Nếu không được Bộ Công an hỗ trợ, chưa biết đến khi nào vợ chồng tôi mới làm được nhà ở riêng…", anh Biện cho biết thêm. Năm 2021, tại xã Quang Chiểu còn có 58 hộ gia đình khác cũng được Bộ Công an hỗ trợ xây dựng nhà ở.
Ông Vi Văn Tuấn - Phó Chủ tịch UBND xã Quang Chiểu cho biết, những hộ dân được hỗ trợ xây dựng nhà ở là hộ nghèo, hộ khó khăn chưa có nhà ở. Đến nay, sau 3 năm sử dụng, những căn nhà tình nghĩa của Bộ Công an vẫn đang phát huy hiệu quả, giúp người dân có nơi ở ổn định, góp phần thực hiện công cuộc xoá đói, giảm nghèo trên địa bàn.
Bà Lò Thị Y Sa - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Chung, huyện Mường Lát, cho biết: Trên địa bàn xã có 4 tộc người sinh sống, trong đó người Mông chiếm hơn 50%, người Thái chiếm 40%, phần còn lại là người Mường, người Kinh. Tam Chung hiện là xã nghèo, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn chiếm hơn 40%, nhiều hộ gia đình rất khó khăn về nơi ăn, chốn ở. Do đó, chủ trương hỗ trợ nhà ở cho người nghèo, giống như một cuộc cách mạng về nhà ở tại Tam Chung, Phó Chủ tịch UBND xã Lò Thị Y Sa ví von.
Tổng số nhà Bộ Công an hỗ trợ cho người nghèo tại xã Tam Chung là 90 căn, chia đều cho các hộ dân nghèo, hộ khó khăn về nhà ở tại 8 bản. Từ khi có chủ trương, kế hoạch hỗ trợ xây dựng nhà, UBND xã thành lập ban chỉ đạo, huy động cả hệ thống chính trị, Công an, Biên phòng, Dân quân, Đoàn thanh niên, Hội Phụ nữ… gấp rút chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để hoàn thành 90 ngôi nhà trong 3 tháng.
Một trong những vấn đề khó khăn nhất lúc bấy giờ là lựa chọn địa điểm dựng nhà, mang tiếng là đất rộng nhưng độ dốc cao, dễ sạt lở. Triển khai kế hoạch tháng 3 mà đến tháng 5/2021 phải xong nên khối lượng công việc lúc đó cực lớn, cả xã như một đại công trường vừa giúp các hộ làm nền nhà, vừa vận chuyển vật liệu nhà khung sắt đến địa điểm dựng nhà… Từ khi hoàn thành nhà đến nay bà con nhân dân có nơi ở ổn định, kiên cố, để an tâm canh tác, sản xuất, Phó Chủ tịch UBND xã Tam Chung Lò Thị Y Sa, cho biết thêm.
Hơn nửa đời người sinh sống trong căn nhà dột nát, xiêu vẹo, bà Hà Thị Ỉnh (SN 1959), ở xã Tam Chung không ngờ rằng một ngày kia gia đình bà có được căn nhà kiên cố đến vậy. Bà Ỉnh phấn khởi nói "Trước đây ở trong căn nhà chật chội, dột nát, mưa gió cơ cực vô cùng. Từ ngày có nhà mới, gia đình tôi yên tâm hơn, không còn lo lắng về chỗ ở nữa".
Trước đó, vào tháng 3/2021, phát huy truyền thống quý báu "lá lành đùm lá rách" của dân tộc ta và thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về giảm nghèo bền vững, hưởng ứng phong trào "Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau", Bộ Công an đã có chủ trương phối hợp với tỉnh Thanh Hóa và Ngân hàng Vietcombank hỗ trợ xây dựng 600 căn nhà ở cho hộ dân nghèo trên địa bàn huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa. Theo đó, Bộ Công an, tỉnh Thanh Hóa và nhà tài trợ sẽ hỗ trợ huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa 30 tỷ đồng để xây dựng 600 căn nhà cho các hộ nghèo (mỗi căn nhà trị giá 50 triệu đồng) đảm bảo tiêu chuẩn 3 cứng: "Nền cứng, mái cứng, vách cứng" theo mẫu thiết kế của Bộ Công an.
Đến nay, các hộ gia đình được hỗ trợ xây dựng nhà đã có chỗ ở ổn định, kiên cố, yên tâm lao động, sản xuất, vươn lên trong cuộc sống, đóng góp công sức vào công cuộc bảo vệ ANTT tại địa phương.