Tăng cường hoàn thiện pháp luật bảo vệ dữ liệu cá nhân trong kỷ nguyên số

Thiếu tướng, PGS.TS Trần Nguyên Quân, Phó Cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp; Thượng tá Trần Thái Quang Hoàng, Phó Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa đồng chủ trì Hội thảo.

Tham dự Hội thảo có đại diện lãnh đạo các Cục nghiệp vụ, Bộ Công an, các Học viện, trường Công an nhân dân; đại diện Công an thành phố Hà Nội, Hải Phòng và Công an các tỉnh: Ninh Bình, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Phú Thọ, Hưng Yên, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bắc Ninh cùng đông đảo cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Thanh Hóa.

Hội thảo nhằm giúp Hội đồng lý luận Bộ Công an tổng hợp, đánh giá kết quả, chỉ rõ những hạn chế, bất cập và đề xuất các phương pháp, giải pháp nâng cao hiệu công tác xây dựng pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã được xác định tại 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thượng tá Trần Thái Quang Hoàng, Phó Giám đốc Công an tỉnh khẳng định: Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển mạnh mẽ, dữ liệu cá nhân đã trở thành tài sản số quan trọng và ngày càng dễ bị xâm phạm, khai thác, trục lợi trái phép. Vấn đề này đã đặt ra yêu cầu cấp bách đối với việc hoàn thiện pháp luật nâng cao năng lực thực thi và ý thức pháp luật của xã hội trong công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Công an tỉnh Thanh Hóa vinh dự khi được Bộ Công an, trực tiếp là Hội đồng lý luận Bộ Công an và Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp lựa chọn là địa điểm tổ chức Hội thảo khoa học. Đây là cơ hội quý báu để Công an tỉnh Thanh Hóa được trao đổi, học hỏi những kinh nghiệm, kiến thức lý luận và thực tiễn sâu sắc trong lĩnh vực bảo vệ dữ liệu cá nhân - một vấn đề cốt lõi trong tiến trình chuyển đổi số và đảm bảo an ninh trong thời đại cách mạnh công nghiệp 4.0.

Hội thảo lần này cũng là dịp để các chuyên gia, nhà khoa học, cán bộ làm công tác thực tiễn trao đổi, thảo luận, đánh giá toàn diện về hệ thống pháp luật bảo vệ dữ liệu cá nhân hiện nay; từ đó đề xuất định hướng hoàn thiện khung pháp lý, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Tại Hội thảo, Thiếu tướng, PGS.TS Trần Nguyên Quân, Phó Cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an đã thông tin đến Hội thảo một số tình hình phát triển của khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo, thiết bị số thông minh hiện nay có tác động đến an ninh mạng và trong lĩnh vực bảo vệ dữ liệu cá nhân; các cơ sở pháp lý của Đảng, Nhà nước về bảo vệ dữ liệu cá nhân…

Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ, hệ thống pháp luật về an ninh, trật tự nói chung, pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân nói riêng đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Năm 2023, Bộ Công an đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 13 về bảo vệ dữ liệu cá nhân, văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên đặt nền móng cho việc bảo vệ thông tin cá nhân trong môi trường số. Tiếp đó, Quốc hội đã thông qua Luật Dữ liệu và gần đây nhất là Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Đây là những đạo luật có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho việc quản lý, chia sẻ, phát triển và bảo vệ dữ liệu; thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia; đồng thời cụ thể hóa quyền được bảo vệ đời sống riêng tư, thông tin cá nhân của công dân một trong những quyền cơ bản được ghi nhận trong Hiến pháp.

Tại Hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng mặc dù hệ thống pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân đã có những bước tiến đáng kể, song trong quá trình thực thi vẫn còn tồn tại không ít khó khăn, thách thức. Đặc biệt, trước yêu cầu ngày càng cao trong bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong môi trường mạng, việc hoàn thiện pháp luật cần theo hướng toàn diện, đồng bộ, bảo đảm tính khả thi, phù hợp thực tiễn và tương thích với pháp luật quốc tế.

Một số đại biểu nhấn mạnh đến những nguy cơ mất an toàn dữ liệu cá nhân khi người dân ngày càng sử dụng nhiều dịch vụ số, chia sẻ thông tin cá nhân trên không gian mạng. Tình trạng rò rỉ, mua bán, chiếm đoạt dữ liệu, lừa đảo qua mạng vẫn diễn biến phức tạp, đặt ra yêu cầu tăng cường hiệu lực pháp luật và hoàn thiện cơ chế xử lý vi phạm.

Các ý kiến cũng làm rõ vai trò của lực lượng Công an trong việc đảm bảo an ninh dữ liệu, phòng ngừa và đấu tranh với các loại tội phạm công nghệ cao, bảo vệ dữ liệu công dân trong bối cảnh hội nhập và số hóa. Đặc biệt, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân cần được cụ thể hóa bằng các nghị định hướng dẫn, quy chuẩn kỹ thuật và các công cụ thực thi để đi vào cuộc sống một cách hiệu quả, tránh hình thức.

Phát biểu tại Hội thảo, Thiếu tướng Trần Nguyên Quân khẳng định: Việc hoàn thiện pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ là nhiệm vụ pháp lý đơn thuần mà còn là yêu cầu cấp bách nhằm xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. Trong đó, lực lượng Công an nhân dân đóng vai trò nòng cốt trong quản lý, khai thác, bảo vệ dữ liệu và phòng ngừa vi phạm pháp luật trên môi trường mạng.

Thiếu tướng Trần Nguyên Quân đánh giá cao các tham luận, ý kiến phát biểu tại Hội thảo, cho rằng đây là những đóng góp khoa học quý báu, giúp Bộ Công an tiếp tục tham mưu Đảng, Nhà nước hoàn thiện hệ thống pháp luật về dữ liệu cá nhân theo hướng hiện đại, hội nhập và phát triển. Đồng chí đề nghị các đơn vị chức năng tiếp thu, nghiên cứu kỹ lưỡng các đề xuất, kiến nghị, từ đó từng bước cụ thể hóa trong công tác lập pháp và thực tiễn thi hành luật.

Hội thảo cũng thống nhất quan điểm rằng: Dữ liệu cá nhân là tài sản quý giá của mỗi công dân trong thời đại số. Việc bảo vệ dữ liệu không chỉ gắn với quyền con người mà còn liên quan chặt chẽ đến an ninh quốc gia, an ninh kinh tế và trật tự an toàn xã hội. Do đó, cần có cơ chế kiểm soát, giám sát hiệu quả từ cơ quan nhà nước, sự chủ động của doanh nghiệp và ý thức tự bảo vệ của người dân. Những kết quả thu nhận từ Hội thảo sẽ là cơ sở thực tiễn quan trọng để Bộ Công an tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về dữ liệu cá nhân, góp phần bảo vệ quyền riêng tư của công dân, xây dựng chính phủ số và phát triển đất nước bền vững trong kỷ nguyên số./.