Không chấp nhận tư duy nhiệm kỳ, sẽ thay thế ngay lãnh đạo làm cản trở sự phát triển đất nước

Tham dự phiên họp có các thành viên trong Ban Chỉ đạo; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương. Về phía Bộ Công an có Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an và Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an. Phiên họp được tổ chức trực tuyến đến các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Ngay sau phát biểu khai mạc của Tổng Bí thư Tô Lâm, dưới sự điều hành thảo luận của đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, đại diện lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ, các ban, bộ, ngành, địa phương, nhà trường, nhà khoa học… đã phát biểu, đánh giá những tồn tại, phân tích rõ nguyên nhân và đề ra các giải pháp khắc phục.

Phát biểu tham luận tại phiên họp, Bộ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh đến 3 nội dung gồm: xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia; đảm bảo an ninh, an toàn dữ liệu và cắt giảm thủ tục hành chính. Đồng chí Bộ trưởng cho biết, hiện công tác tạo lập, xây dựng dữ liệu chuyên ngành của các bộ, ngành để kết nối vào Trung tâm dữ liệu quốc gia vẫn còn chậm, rời rạc; đồng thời cảnh báo những nguy cơ liên quan đến đảm bảo an ninh, an toàn dữ liệu như: hệ thống quản lý khai thác, lưu trữ quản lý dữ liệu của người dùng còn nhiều kẽ hở; vấn đề mã hóa, giám sát truy cập để phòng chống tấn công mạng còn hạn chế... Từ thực trạng trên, Bộ trưởng Lương Tam Quang đề xuất những giải pháp cụ thể để đảm bảo an ninh, an toàn dữ liệu.

Đề cập đến thủ tục hành chính, Bộ trưởng Lương Tam Quang đánh giá tình trạng “địa phương hóa thủ tục hành chính” đang diễn ra đáng lo ngại. Thống kê với 5.801 thủ tục hành chính gốc do các bộ, ngành Trung ương ban hành nhưng khi đến các địa phương đã hóa thành hơn 72.000 thủ tục hành chính. Việc này đã dẫn đến nguy cơ không thống nhất giữa các địa phương trong giải quyết hồ sơ, thủ tục, gây khó khăn cho doanh nghiệp, người dân khi làm thủ tục hành chính cũng như nhiệm vụ tạo lập dữ liệu, không đáp ứng được các chỉ đạo về triển khai chính quyền địa phương hai cấp. Qua rà soát cho thấy, hàng trăm thủ tục hành chính có thành phần hồ sơ có thể thay thế bằng dữ liệu song các bộ, ngành hiện nay vẫn chưa cắt giảm.

Trước những phát biểu của Bộ trưởng Lương Tam Quang, Tổng Bí thư nhấn mạnh, về nội dung Trung tâm dữ liệu quốc gia, các bộ, ngành phải chủ động tạo lập chứ không thể chỉ trông chờ vào Bộ Công an, song song với đó là nhiệm vụ đảm bảo an ninh, an toàn. Bày tỏ sốt ruột với những thủ tục hành chính hiện nay, Tổng Bí thư chỉ đạo trong 1 tháng nữa (đến 15/11), Bộ Tư pháp chủ trì với Bộ Nội vụ đánh giá tại cấp xã có bao nhiêu thủ tục hành chính và bao nhiêu thủ tục có thể bỏ được.

Theo Tổng Bí thư, hiện nay, vẫn còn tình trạng công chứng… rất tốn thời gian, kinh phí khiến người dân rất khổ, tốn kém thời gian, tiền bạc. Dẫn chứng một số thủ tục hành chính đang “bủa vây” người dân khiến nảy sinh tiêu cực, người dân rất bức xúc, Tổng Bí thư nhấn mạnh: Hơn 72.000 thủ tục thì người dân làm sao thực hiện được, tiến tới thủ tục phải tự động, cắt giảm tối đa cho người dân.

Đồng tình, ghi nhận, biểu dương với những kết quả trong 9 tháng và Quý III triển khai Nghị quyết 57 nhưng theo Tổng Bí thư đánh giá, so với yêu cầu, mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra thì kết quả này vẫn còn rất xa, nhiều nội dung, nhiệm vụ hiện nay đang triển khai vẫn còn rất chậm, “rất sốt ruột”.

Nhấn mạnh 3 nhiệm vụ trọng tâm cần quyết liệt chỉ đạo từ nay đến cuối năm, Tổng Bí thư nêu rõ: Về 4 định hướng chiến lược phải kiên định triển khai theo nguyên tắc điều hành mới đã được Hội nghị Trung ương lần thứ 13 thống nhất “kỷ cương đi trước, nguồn lực đi cùng và kết quả là thước đo”. Đây là tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt, là thước đo, kim chỉ nam cho hoạt động của chúng ta.

Kỷ cương thể hiện ở việc chấp hành các kết luận chỉ đạo, tuân thủ tiến độ, không đùn đẩy né tránh về xử lý dứt điểm các nhiệm vụ quá hạn. Nguồn lực phải được đảm bảo đầy đủ, phân bố đúng, trúng, nhanh, hiệu quả, tránh dàn trải, lãng phí. Những nỗ lực phải được đo lường bằng những kết quả cụ thể, thực chất, cân, đong, đo, đếm được chứ không phải là những báo cáo hình thức. Lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là động lực chính tạo ra sức sản xuất, phương thức sản xuất mới, trọng tâm là kinh tế dữ liệu, kinh tế số.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh, phải tháo gỡ điểm nghẽn thể chế là nhiệm vụ đột phá hàng đầu. Phá vỡ tư duy cát cứ thể chế và về sở hữu trí tuệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu, kết nối giữa viện, trường với thị trường, thể chế hợp tác công tư, huy động nguồn lực sản xuất. Việc tháo gỡ phải đồng thời với việc có cơ chế đủ mạnh để bảo vệ những cán bộ dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.  

Phải kiến tạo hệ sinh thái khơi thông nguồn lực mạnh mẽ của xã hội, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, từ Nhà nước làm sang Nhà nước kiến tạo nhằm giải phóng tối đa nguồn lực về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo nguyên tắc những gì khu vực tư nhân làm được mà không phải là lĩnh vực Nhà nước giữ vai trò chủ đạo thì tạo điều kiện khuyến khích tư nhân làm. Tổng Bí thư nhấn mạnh, chỉ khi doanh nghiệp thực sự là trung tâm thì mô hình 3 nhà mới thực chất, các ngành nghiên cứu khoa học công nghệ mới lớn mạnh.

Tổng Bí thư cũng chỉ rõ, phải lấy sự hài lòng và niềm tin của người dân, doanh nghiệp là thước đo. Phải quyết liệt số hóa toàn diện những quy trình triển khai dịch vụ công một cửa, một lần khai trên nền dữ liệu liên thông, giảm thời gian, giảm chi phí rất nhiều cho doanh nghiệp, người dân và xã hội.

Về phương châm hành động, theo Tổng Bí thư, phải nhất quán như tinh thần chỉ đạo của Hội nghị Trung ương 13, đó là “3 trọng tâm”, “3 công khai”, “1 thước đo”. Cụ thể, “3 trọng tâm” gồm: Thể chế hóa nhanh các kết luận chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; tổ chức thực thi quyết liệt, có sản phẩm cụ thể; kiểm tra giám sát thường xuyên, kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc. “3 công khai” là công khai tiến độ, công khai thách nhiệm và công khai kết quả để nhân dân, xã hội cùng giám sát, đồng hành. “1 thước đo” là mức sống, niềm tin của nhân dân.

Tổng Bí thư yêu cầu thể chế hóa, nhân rộng mô hình quản trị đột phá, xác định rõ mục tiêu gắn với yêu cầu, bối cảnh cấp thiết, có thời gian cụ thể để tạo động lực và quyết tâm chính trị; thiết lập được hệ thống đo lường minh bạch dựa trên những yêu cầu theo thời gian thực để giám sát tiến độ và hỗ trợ chỉ đạo, điều hành, triển khai. “Hệ thống thước đo, biểu bảng này sẽ đánh giá được ngay kết quả, ai làm, ai không làm, giám sát được hàng ngày. Phải thành lập các tổ chuyên ngành, linh hoạt, được trao đủ thẩm quyền để điều phối, đôn đốc, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các bộ, ngành, địa phương”- Tổng Bí thư nêu rõ.

Về một số nhiệm vụ cụ thể, Tổng Bí thư nhấn mạnh đến 5 nhiệm vụ trọng tâm: Tất cả các cơ quan, đơn vị, người đứng đầu phải nêu gương, chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, nhân dân về việc triển khai các nhiệm vụ trong Nghị quyết 57, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ đúng hạn, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, mang lại hiệu quả. Các cơ quan của Đảng từ Trung ương đến địa phương triển khai đề án chuyển đổi số trong cơ quan, đơn vị mình đảm bảo hiệu quả, đúng lộ trình đề ra.

Tổng Bí thư chỉ đạo Đảng ủy Chính phủ cần chỉ đạo dứt điểm tình trạng nợ đọng văn bản, những văn bản, nghị định hướng dẫn thi hành luật, phục vụ các luật mới liên quan phải được ban hành trước 31/3/2026. “Phải nỗ lực lớn mới hoàn thành được những phần việc này. Công việc rất nhiều thì phải nỗ lực hơn” - Tổng Bí thư nhấn mạnh, đồng thời đề nghị Quốc hội chỉ đạo triển khai đề án chuyển đổi số Quốc hội với những công việc, nhiệm vụ tập trung vào 3 vấn đề cốt lõi gồm: tiến độ, chất lượng xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia; hiệu quả giải ngân thực hiện ngân sách Nhà nước; kết quả thực chất, thương mại hóa các sản phẩm khoa học công nghệ và mô hình “3 nhà”.

Cùng với đó, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chỉ đạo triển khai đề án chuyển đổi số trong các đơn vị, cơ quan của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội; tổ chức các chương trình giám sát, phản biện xã hội một cách độc lập, thực chất về chất lượng nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, trực tiếp đến người dân.

Nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các ban, bộ, ngành, địa phương, Tổng Bí thư nêu rõ: Bộ trưởng, trưởng ngành, lãnh đạo các tỉnh, thành phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc yêu cầu nhiệm vụ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số với vận mệnh đất nước, quyết liệt trong chỉ đạo điều hành, không chấp nhận tư duy nhiệm kỳ, lợi ích cục bộ, không dám nghĩ, không dám làm, không dám đột phá. Ai vướng vào tình trạng này mà không sửa đổi thì phải kịp thời thay thế, không được làm chậm tiến trình phát triển của đất nước.