Niềm vui chờ ngày đặc xá

Năm 2025 là năm có nhiều sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, là năm bản lề mở ra kỷ nguyên mới. Với ý nghĩa đặc biệt như vậy, Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện đặc xá năm 2025 trong 2 đợt: đợt 1 vào dịp kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; đợt 2 vào dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, với phạm vi, quy mô, điều kiện, diện đối tượng được mở rộng hơn so với những năm trước.

Khoảnh khắc mong chờ

“Chỉ còn ít ngày nữa thôi, tôi sẽ được trở về nhà, được gặp lại bà ngoại- người vẫn luôn mong chờ ngày tôi trở về. Tôi mong lắm, và cũng hứa với lòng mình sẽ sống khác đi, sẽ làm lại cuộc đời” - Đó là những lời chia sẻ của phạm nhân Nguyễn Văn Dương, sinh năm 2006 quê ở xã Yên Trường, tỉnh Thanh Hóa - một trong 45 phạm nhân đang cải tạo tại Trại tạm giam Công an tỉnh Thanh Hóa có tên trong danh sách được đề nghị Chủ tịch nước đặc xá dịp Quốc khánh năm nay.

Ở tuổi 19, chỉ vì bồng bột, nông nổi, hiểu thắng, Dương đã tham gia vào nhóm thanh niên gây rối, sử dụng hung khí nguy hiểm, gây thương tích cho người khác. Bản án 19 tháng tù là cái giá Dương phải trả cho hành vi phạm tội của mình. Ngày bước chân vào trại, Dương hoang mang, mất niềm tin vào chính mình. Nhưng bằng sự tận tình động viên, giúp đỡ của cán bộ quản giáo, Dương dần lấy lại tinh thần, quyết tâm cải tạo thật tốt để được hưởng sự khoan hồng của pháp luật.

Những tháng ngày cải tạo miệt mài, chấp hành nghiêm kỷ luật, tham gia lao động, học tập của Dương đã được ghi nhận. Và rồi, tin vui đến: Nguyễn Văn Dương được xét đặc xá, ra trại sớm hơn 8 tháng 21 ngày.

Đối với phạm nhân Mỵ Duy Anh, sinh năm 1997 ở xã Nga Sơn, là một câu chuyện khác. Từng phạm tội trộm cắp và cưỡng đoạt tài sản, Duy Anh phải chịu mức án 30 tháng tù. Những tháng ngày dằn vặt sau song sắt Trại tạm giam, sự mặc cảm, ân hận đè nặng trong anh. Nhưng rồi, bằng sự hối lỗi và quyết tâm cải tạo, anh đã thay đổi. “Tôi đã từng sai lầm. Tôi hiểu rõ giá trị của tự do hơn ai hết. Nếu được đặc xá, tôi hứa sẽ làm ăn lương thiện, trở thành người có ích cho xã hội, để gia đình không còn phải đau lòng vì tôi nữa” - Duy Anh nói, đôi mắt ánh lên niềm hy vọng.

Những câu chuyện như của Nguyễn Văn Dương và Mỵ Duy Anh không hiếm trong các trại giam. Mỗi người là một số phận, một hoàn cảnh, nhưng điểm chung là đều có khát khao làm lại. Đặc xá trở thành cánh cửa mở ra ánh sáng, giúp họ rời bỏ bóng tối, rũ bỏ mặc cảm quá khứ.

Người giữ lửa niềm tin

Trở lại cuộc sống hoàn lương sau những tháng ngày lao động, cải tạo… đó là niềm khát khao, mong mỏi của những người từng lầm lỗi. Mỗi người một hoàn cảnh, phạm tội vì nhiều lý do khác nhau nhưng khi trở về, họ cũng như bao người bình thường khác, cũng có ước mơ về cuộc sống ổn định và một mái ấm bình yên. Dẫu biết rằng, hành trình quay về nẻo thiện của những người có quá khứ lỗi lầm là chuỗi ngày đầy gian khó và thử thách… nhưng bằng ý chí, niềm tin và khát vọng hoàn lương, cùng sự sẻ chia, đồng cảm, bao dung của gia đình và cộng đồng, nhiều người lầm lỗi đã dần xóa bỏ được sự mặc cảm, tự ti, vượt lên hoàn cảnh để làm lại cuộc đời…

Thượng tá Nguyễn Tiến Dũng, Giám thị Trại tạm giam Công an tỉnh Thanh Hóa, chia sẻ:“Chúng tôi coi mỗi phạm nhân là một con người cần được giáo dục, cảm hóa, chứ không chỉ đơn thuần là một đối tượng chấp hành án. Đặc xá là chính sách nhân đạo, nhưng để được đặc xá, phạm nhân phải thực sự nỗ lực cải tạo. Vì vậy, cán bộ trại giam vừa phải nghiêm khắc, vừa phải gần gũi, động viên để khơi dậy ý chí thay đổi nơi họ”.

Thực hiện Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2025 (đợt 2) nhân dịp 80 năm Quốc khánh 2/9 và Hướng dẫn của Hội đồng tư vấn đặc xá, trong thời gian qua, với tinh thần làm việc khẩn trương, nghiêm túc và trách nhiệm cao, đến thời điểm này, Trại tạm giam Công an tỉnh đã hoàn các tất thủ tục xét duyệt những phạm nhân đủ điều kiện, tiêu chuẩn đề xuất Hội đồng tư vấn đặc xá Trung ương thẩm định và trình Chủ tịch nước ra quyết định.

Theo danh sách đề nghị, dịp Quốc khánh năm nay, Trại tạm giam Công an tỉnh có 45 phạm nhân được đề nghị xét đặc xá. Đây là những phạm nhân có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và đủ điều kiện chấp hành án phạt tù, chấp hành xong các hình phạt bổ sung cũng như các điều kiện khác theo quy định. Trong quá trình triển khai đặc xá, Trại tạm giam đã niêm yết công khai quy định, tổ chức họp phạm nhân để tự đánh giá, viết đơn xin đặc xá, xác minh điều kiện.

Bên cạnh đó, để những người được đặc xá nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng, Trại tạm giam Công an tỉnh đã tổ chức nhiều lớp học về kỹ năng sống, tư vấn tâm lý, dạy nghề, hướng nghiệp nhằm trang bị cho phạm nhân kiến thức, kỹ năng cần thiết khi trở về; tổ chức thu nhận hồ sơ cấp Thẻ căn cước cho những người được đặc xá - một tấm thẻ nhỏ, nhưng là chiếc chìa khóa mở ra hành trình hòa nhập xã hội.

“Chúng tôi mong muốn họ không chỉ ra khỏi trại với tấm giấy đặc xá, mà còn trở về cộng đồng với hành trang mới: niềm tin, kỹ năng, và một kế hoạch cho tương lai” - một cán bộ quản giáo cho biết.

Ngoài ra, sự phối hợp giữa chính quyền địa phương, các đoàn thể, tổ chức xã hội cũng đóng vai trò quan trọng. Nhiều mô hình hỗ trợ tái hòa nhập đã được triển khai, từ tạo việc làm, vay vốn, đến tư vấn pháp lý. Đây chính là vòng tay cộng đồng, là chiếc cầu nối giúp những người từng lầm lỡ không tái phạm.

Đối với những phạm nhân chưa đủ tiêu chuẩn được đề nghị đặc xá lần này, qua công tác tuyên truyền giáo dục giúp họ hiểu hơn về chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước, từ đó yên tâm cải tạo, cố gắng phấn đấu lao động, học tập, chấp hành tốt nội quy nơi giam giữ để sớm được đặc xá trở về với gia đình và hòa nhập cùng xã hội.

Đặc xá là cơ hội, là niềm tin, là thông điệp nhân văn mà Đảng, Nhà nước trao gửi. Và với những người được đặc xá, đó là lời nhắc nhở: Hãy sống xứng đáng với sự khoan hồng ấy, để không phụ niềm tin của gia đình và cộng đồng./.