Sự kiện số 61: Công tác phòng ngừa, giải quyết đình công, tập trung đông người trái pháp luật của người lao động trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa

Theo thống kê, trong khoảng thời gian từ năm 2008 đến 2017, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa xảy ra 01 vụ tuần hành, 53 vụ đình công của công nhân với hơn 100.000 lượt người tham gia. Trong đó, nhiều vụ diễn ra trong thời gian dài, gây ảnh hưởng phức tạp đến an ninh, trật tự như: vụ đình công của hơn 10.000 công nhân thuộc 02 doanh nghiệp là Công ty Trách nhiệm hữu hạn giày Aresa và Công ty Trách nhiệm hữu hạn giày Sunjade Việt Nam ở khu công nghiệp Lễ Môn, thành phố Thanh Hóa (tháng 5/2012); vụ hơn 5.000 công nhân thuộc khu công nghiệp Hoàng Long tuần hành trên nhiều tuyến đường và quảng trường trung tâm thành phố Thanh Hóa phản đối Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan HD981 trên vùng biển Việt Nam (tháng 5/2014)…

Nguyên nhân dẫn đến các vụ đình công, ngừng việc chủ yếu là: (1) Các doanh nghiệp trong thời gian gần đây chịu tác động, ảnh hưởng của suy thoái kinh tế dẫn đến gặp nhiều khó khăn, thiếu đơn hàng, buộc phải chậm, nợ, cắt giảm các khoản lương, thưởng; tổ chức tăng ca, ép sản lượng trong khi điều kiện làm việc không đảm bảo, cán bộ quản lý có thái độ không đúng mực; doanh nghiệp thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho công nhân dẫn đến bức xúc, mâu thuẫn. (2) Người lao động phần lớn chưa có tác phong và trình độ lao động công nghiệp, ý thức tổ chức kỷ luật chưa tốt, nhận thức về pháp luật còn hạn chế, thậm chí coi đình công, ngừng việc tự phát là biện pháp “đầu tiên” đòi quyền lợi nên dễ bị kích động, lôi kéo tham gia đình công, ngừng việc. (3) Vai trò của tổ chức công đoàn tại doanh nghiệp còn hạn chế, chưa kịp thời nắm bắt, phát hiện, tham mưu giải quyết từ sớm các kiến nghị, chưa chủ động tổ chức đối thoại, thương lượng bảo đảm của người lao động. (4) Các cơ quan quản lý nhà nước chưa thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật đối với doanh nghiệp để phát hiện, xử lý kịp thời những dấu hiệu vi phạm, làm ảnh hưởng đến quyền lợi công nhân; công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, phổ biến pháp luật cho người lao động còn hạn chế. (5) Các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm chưa từ bỏ âm mưu, phương thức, thủ đoạn lôi kéo, kích động công nhân đình công, ngừng việc để tiến hành các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, đặc biệt là trên không gian mạng...

Trước những diễn biến tình hình trên, Công an tỉnh đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ra Quyết định phê duyệt Đề án “Phòng ngừa, giải quyết công, tập trung đông người trái pháp luật, phá rối an ninh, trật tự của người lao động trong các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa” các giai đoạn 2017 - 2020 và 2020 - 2025 (gọi tắt là các Đề án 1003 và 4714). Tham mưu thành lập Ban chỉ đạo thực hiện đề án, ở cấp tỉnh do đồng chí Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh làm Trưởng Ban chỉ đạo, đồng chí Giám đốc Công an tỉnh làm Phó Trưởng ban thường trực; ở cấp huyện do Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện là Trưởng Ban chỉ đạo. Đồng thời, chỉ đạo triển khai thực hiện đề án tại tất cả các sở, ban, ngành, huyện thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh.

Để cụ thể hoá nhiệm vụ cho từng ban, ngành, đoàn thể và các địa phương chủ động triển khai các biện pháp giải quyết đình công, Công an tỉnh đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 2964/QĐ-UBND ngày 23/7/2019 về “Quy trình giải quyết tập trung đông người trái pháp luật, phá rối an ninh, trật tự của người lao động tại các doanh nghiệp”. Trong đó, xác định rõ: Vụ việc đình công, tập trung đông người trái pháp luật xảy ra ở địa phương nào thì cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đó phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết theo phương châm: cấp ủy Đảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, các ban, ngành, đoàn thể tham gia, cơ quan chuyên môn tham mưu; giải quyết theo hướng thu nhỏ sự việc, không để lây lan, kéo dài, hình thành “điểm nóng” trên địa bàn... Xây dựng quy trình giải quyết đối với từng tình huống cụ thể cho các phòng nghiệp vụ có liên quan và Công an các huyện, thị xã, thành phố.

Công an tỉnh chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp chủ động xây dựng các nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn gắn với nhiệm vụ đảm bảo an ninh, trật tự tại các doanh nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư trên địa bàn; chủ động thành lập, củng cố, kiện toàn các Ban Chỉ đạo, bộ phận giúp việc các cấp để chỉ đạo công tác phòng ngừa, giải quyết tranh chấp lao động, đình công, biểu tình trái pháp luật, phá rối an ninh, trật tự tại các doanh nghiệp. Khi có vụ việc đình công xảy ra trên địa bàn, Ủy ban nhân dân cấp huyện chủ động chỉ đạo cấp ủy, chính quyền các địa phương nơi có công nhân sinh sống trực tiếp vào cuộc vận động, tuyên truyền bản thân và gia đình người lao động nhằm nâng cao nhận thức, không có hoạt động phức tạp về an ninh, trật tự. Tham mưu Ủy ban nhân dân các cấp thành lập đoàn kiểm tra làm việc với các doanh nghiệp về việc chấp hành các quy định của Luật Lao động, Luật bảo hiểm xã hội và các quy định pháp luật khác có liên quan.

Công an tỉnh phối hợp với Liên đoàn Lao động tỉnh, Sở Lao động Thương binh và Xã hội tham gia giám sát việc chấp hành pháp luật tại doanh nghiệp và tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật pháp luật cho người lao động. Phối hợp với các cơ quan chức năng xác minh, thẩm định các quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế - xã hội, nhất là các dự án, công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia, các dự án có yếu tố nước ngoài, nhằm tham mưu, báo cáo, đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh lựa chọn nhà đầu tư đảm bảo năng lực về tài chính, quy trình công nghệ, yếu tố tác động môi trường; đồng thời, kiến nghị không cấp phép cho nhà đầu tư năng lực yếu kém hoặc kiên quyết xử lý các dự án không thực hiện đúng cam kết, không hiệu quả, tiêu tốn nhiều năng lượng, lãng phí tài nguyên, sử dụng công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường... góp phần phòng tránh thiệt hại, rủi do về kinh tế, gây phương hại đến an ninh quốc gia, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, việc làm của người lao động.

Lực lượng Công an hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện tốt Thông tư 124/2021/TT-BCA ngày 28/12/2021 của Bộ Công an quy định “Khu dân cư, xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục đạt tiêu chuẩn an toàn về an ninh, trật tự”, Chỉ thị 07/CT-BCA-V28 ngày 15/8/2014 của Bộ Công an về “Tiếp tục đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong cơ quan, doanh nghiệp”.

Tính đến năm 2024, Công an tỉnh đã phối hợp với các doanh nghiệp xây dựng 86 Quy chế phối hợp đảm bảo an ninh, trật tự tại các doanh nghiệp; duy trì hoạt động 60 mô hình (trong đó 57 mô hình “Tổ An ninh công nhân”, 03 mô hình “Tổ công nhân ba an toàn” tại 60 doanh nghiệp, gồm 288 tổ thành viên với 1593 người tham gia). Việc thành lập các tổ an ninh trong công nhân đã góp phần chủ động trong công tác nắm tình hình, ngăn chặn kịp thời các vụ việc có dấu hiệu phức tạp về an ninh, trật tự tại các doanh nghiệp. Trong năm 2024, Công an tỉnh đã phối hợp với các ngành chức năng thẩm định đầu tư đối với 66 dự án đầu tư vào Thanh Hóa, trong đó, đề nghị không chấp thuận chủ trương đầu tư 20 dự án, trao đổi, khuyến nghị các sở, ngành cần chú ý những vấn đề về năng lực, kinh nghiệm, công tác bảo vệ môi trường, bảo đảm an ninh, trật tự trước khi chấp thuận chủ trương đầu tư đối với 09 dự án và đề nghị thực hiện theo quy định 37 dự án.

Hiện nay, tỉnh Thanh Hóa có khoảng 21.000 doanh nghiệp đang hoạt động, với trên 415.300 người lao động Việt Nam và 2.500 người nước ngoài thường xuyên sinh sống, làm việc. Với sự triển khai đồng bộ, quyết liệt của các cấp, các ngành, trong đó lực lượng Công an đóng vai trò nòng cốt, tình hình an ninh, trật tự tại các khu kinh tế, khu công nghiệp nói chung và tình hình an ninh công nhân nói riêng trên địa bàn tỉnh cơ bản được giữ vững ổn định, không để xảy ra các vụ việc “đột xuất, bất ngờ”. Số vụ đình công, ngừng việc tập thể và số lượt người tham gia tại các doanh nghiệp đã giảm đáng kể, chỉ xảy ra trong thời gian ngắn, trong ôn hòa, chưa có vụ việc nào gây ảnh hưởng phức tạp đến an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh, góp phần tạo môi trường an toàn, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội.

Nguồn “Báo cáo Công tác phòng ngừa, giải quyết đình công, tập trung đông người trái pháp luật của người lao động trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa” của Công an tỉnh Thanh Hóa