Sự kiện số 75: 03 cá nhân Công an Thanh Hóa được truy tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân"

        Trong chặng đường lịch sử 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Công an Thanh Hóa đã vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý. Hàng ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ được tặng thưởng Huân chương, Huy chương, Bằng khen của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và các cấp, các ngành. Có 54 liệt sĩ Công an nhân dân quê Thanh Hóa đã anh dũng hi sinh trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước; 34 liệt sĩ đã anh dũng hi sinh trong giai đoạn từ năm 1976 đến nay. Đặc biệt, có 03 cá nhân được truy tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”:

1. Liệt sỹ Nguyễn Thị Lợi - Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (Quyết định ngày 03/8/1995 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam)

Nguyễn Thị Lợi (tên thật là Trần Thị Lời), sinh năm 1911, quê quán xã Châu Phú, quận Châu Phú, tỉnh Châu Đốc (nay là tỉnh An Giang). Năm 1949, Nguyễn Thị Lợi được tuyển vào làm nhân viên phục vụ tại Ty Công an Thanh Hóa.

Năm 1950, Tổ điệp báo A13 xây dựng kế hoạch lừa địch điều Thông báo hạm của chúng vào vùng biển Sầm Sơn - Thanh Hóa đón “Phu nhân Quốc Vụ khanh” của Bảo Đại ra Hà Nội chữa bệnh (đồng chí Hoàng Đạo - A13 được Bảo Đại phong chức Quốc Vụ khanh) và mang một số tài liệu của bọn phản động ở vùng tự do Thanh Hóa ra Hà Nội. Tổ điệp báo A13 sẽ đưa một khối thuốc nổ lên tàu để phá tàu địch, nhằm ngăn chặn ý đồ của chúng đánh chiếm vùng căn cứ kháng chiến Vinh - Nghệ - Tĩnh của ta. Để chuẩn bị thực hiện kế hoạch, Tổ điệp báo A13 phải tìm một phụ nữ đóng vai “Phu nhân Quốc Vụ khanh”, với yêu cầu người phụ nữ này phải có nhan sắc, mưu trí, dũng cảm, sẵn sàng hi sinh để hoàn thành nhiệm vụ. Qua kiểm tra thử thách, tháng 9/1950, đồng chí Nguyễn Thị Lợi được chọn tham gia Tổ điệp báo A13, trong vai “Phu nhân Quốc Vụ khanh” thực hiện kế hoạch đánh tầu dịch.

Rạng sáng ngày 27/9/1950, Thông báo hạm A-mi-ô-đanh-vin của địch đậu ở ngoài khơi vùng biển Sầm Sơn để đón “Phu nhân Quốc Vụ khanh” như kế hoạch đã thỏa thuận. Tổ điệp báo A13 đưa Nguyễn Thị Lợi ra Thông báo hạm bằng thuyền, khoảng 7 giờ sáng, thuyền cặp mạn Thông báo hạm. Sau khi bố trí xong chỗ nghỉ và đưa va li thuốc nổ vào đúng vị trí, các đồng chí trong Tổ điệp báo A13 và các ngư dân chèo thuyền vào bờ. Sau 30 phút tàu chạy trên biển, Thông báo hạm A-mi-ô-đanh-vin đã nổ tung; nhấn chìm 200 quan quân Pháp, cùng hàng trăm tấn vũ khí, quân trang, quân dụng xuống biển Sầm Sơn, đồng chí Nguyễn Thị Lợi đã anh dũng hi sinh.

Ghi nhận thành tích đặc biệt xuất sắc đó, ngày 11/6/1951, đồng chí Nguyễn Thị Lợi được Nhà nước ta truy tặng Huân chương Quân công hạng Ba; ngày 04/12/1973 được truy tặng Bằng Tổ quốc ghi công; ngày 03/8/1973, Chủ tịch nước đã ký quyết định truy tặng nữ điệp viên Nguyễn Thị Lợi danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”.

2. Đại tá Tống Xuân Nhuận - Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (Quyết định số 224/QĐ-CTN ngày 02/02/2015 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam)

Đồng chí Tống Xuân Nhuận, sinh năm 1923, ở xã Trường Trung, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa. Đồng chí tham gia cách mạng từ tháng 8/1945, từng giữ các chức vụ Ủy viên Ủy ban cách mạng lâm thời thôn, Chính trị viên xã đội, Ủy viên Ủy ban hành chính kháng chiến xã, Chi ủy viên Chi bộ xã, Bí thư Chi bộ xã, Huyện ủy viên thuộc huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa.

Năm 1950, tham gia vào lực lượng Công an nhân dân, giữ các chức vụ Huyện ủy viên, Trưởng Công an huyện Hà Trung (từ tháng 5/1951 đến tháng 2/1953), Trưởng Ban Trị an - Ty Công an Thanh Hóa (từ tháng 3/1953 đến tháng 7/1954); Ủy viên ban cán sự Ty, Trưởng ban Bảo vệ chính trị (từ tháng 8/1954 đến tháng 5/1959), Tỉnh ủy viên Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa, Phó Trưởng Ty Công an Thanh Hóa (từ tháng 6/1959 đến tháng 12/1967).

Trong giai đoạn 1953 đến năm 1967, đồng chí Tống Xuân Nhuận đã trực tiếp chỉ huy lực lượng trinh sát phá tan âm mưu của các đối tượng phản động kích động bạo loạn, bắt cán bộ, cưỡng ép hơn 4.000 giáo dân di cư vào miền Nam ở giáo xứ Ba Làng, huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa (năm 1954 - 1955); chỉ đạo đấu tranh truy bắt gọn toán gián điệp biệt kích Mỹ gồm 5 tên nhảy dù xuống xã Trung Hạ, huyện Quan Hóa (tháng 6/1962); chỉ đạo đấu tranh làm tan rã tổ chức phản động “Đảng cách mạng quốc gia Việt Nam” hoạt động trên địa bàn 36 xã thuộc 7 huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa do Lường Mạnh Huân cầm đầu (năm 1962)…

Tháng 01/1968, đồng chí Tống Xuân Nhuận được Bộ Công an điều động tăng cường cho chiến trường Trị Thiên Huế và giữ các chức vụ Phó Ban an ninh tỉnh Thừa Thiên Huế phụ trách các địa bàn, căn cứ cách mạng quan trọng ở huyện Hương Trà, Phong Điền, Quảng Điền (từ tháng 1/1968 đến tháng 3/1973), Quyền Trưởng Ty an ninh Thừa Thiên Huế (từ tháng 4/1973 đến tháng 5/1975), Phó Trưởng Ty Công an Bình Trị Thiên (từ tháng 6/1975 đến tháng 10/1976). Mặc dù là cán bộ lãnh đạo được điều động từ Thanh Hóa vào nhưng đồng chí Tống Xuân Nhuận đã nhanh chóng tiếp cận tình hình, chỉ đạo xây dựng cơ sở, địa bàn, củng cố tổ chức Đảng và phong trào quần chúng cách mạng; chỉ đạo lực lượng an ninh xây dựng được nhiều cơ sở cách mạng ở Hương Trà, duy trì được thế đứng chân ở vùng giáp ranh, góp phần giữ vững và phát triển phong trào đấu tranh tại khu vực ven Thành phố Huế và các vùng lân cận. Trực tiếp chỉ đạo lực lượng an ninh Thừa Thiên Huế phối hợp với các lực lượng vũ trang đánh nhiều trận, tiêu diệt nhiều sinh lực định, bảo vệ an toàn lực lượng và cơ quan đầu não của ta tại căn cứ Hương Trà tạo thời cơ phát triển lực lượng, xây dựng lực lượng chủ lực đủ mạnh góp phần giải phóng thành phố. Trực tiếp chỉ đạo lực lượng an ninh Hương Trà tổ chức các hoạt động diệt ác, trừ gian, cổ vũ phong trào cách mạng quần chúng ở các ấp chiến lược phát triển.  Chỉ đạo truy bắt, tiêu diệt tên Lê Kim Chiêu - nguyên Phó Bí thư Huyện ủy Hương Trà phản bội, chiêu hồi, ra làm tay sai cho địch (ngày 26/3/1970)...

Tháng 11/1976, đồng chí Tống Xuân Nhuận được Bộ Công an điều động giữ chức vụ Phó Trưởng Ty Công an Thanh Hóa; giữ chức vụ Quyền Trưởng Ty Công an Thanh Hóa (từ tháng 3 đến tháng 8/1979); Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ty Công an Thanh Hóa (từ tháng 9/1979 đến tháng 11/1982); Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ty Công an Thanh Hóa, Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa (từ tháng 11/1982 đến tháng 8/1988). Trong giai đoạn này, đồng chí đã chỉ đạo lực lượng Công an Thanh Hóa điều tra khám phá các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia như: vụ án tổ chức người trốn đi nước ngoài tại xã Quảng Tường, thị xã Sầm Sơn (năm 1983); bắt đối tượng Nguyễn Văn Lũy về tội đầu hàng và làm tay sai cho địch (năm 1983); phá tổ chức Emmanuel ở huyện Nga Sơn (năm 1984); phá tổ chức phản động “Mặt trận cách mạng chân chính” của Lường Quang Hòa (năm 1985)… Liên tiếp mở chiến dịch chống khai thác, buôn bán vàng trái phép ở các huyện miền núi (năm 1983); mở chiến dịch đấu tranh chống cắt phá, trộm cắp đường dây thông tin liên lạc, truyền thanh và điện sáng (năm 1984); tổng kiểm tra thu hồi vũ khí, vật liệu nổ (năm 1984); cuộc vận động quần chúng thu hồi, quản lý vũ khí, vật liệu cháy, nổ và các phương tiện, thiết bị thông tin liên lạc, điện lực sử dụng trái phép, bài trừ văn hóa phẩm phản động, đồi trụy (năm 1987)… được Bộ Nội vụ ghi nhận, biểu dương toàn quốc.

Ghi nhận những thành tích đặc biệt xuất sắc, ngày 02/02/2015, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Quyết định số 224/QĐ-CTN truy tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân” cho Đại tá Tống Xuân Nhuận - Nguyên Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiên chống Mỹ, cứu nước.

3. Liệt sĩ Thao Văn Súa - Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (Quyết định số 841/QT-CTN ngày 15/7/2022 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam)

Đồng chí Thao Văn Súa sinh năm 1986, dân tộc Mông, quê ở bản Pá Hộc, xã Nhi Sơn, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa. Sau khi tốt nghiệp cấp 3, đồng chí tham gia lực lượng công an tại địa phương; năm 2010, được bầu làm Phó trưởng Công an xã Nhi Sơn; tháng 01/2018, được bổ nhiệm làm Trưởng Công an xã Nhi Sơn.

Trước tình hình diễn biến phức tạp, khó lường của cơn bão số 3, đồng chí Thao Văn Súa được giao nhiệm vụ nắm tình hình và vận động nhân dân ở những khu vực nguy hiểm di dời đến những nơi an toàn để đề phòng lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, tránh thiệt hại về người và tài sản. Trong đó có bản Pá Hộc nằm cách trung tâm xã khoảng 7 km đường rừng, cả bản có 121 hộ thì có tới 92 hộ nằm trong khu vực nguy hiểm, phải di dời. Ngày 02/8/2019, đồng chí đã đến từng nhà vừa tuyên truyền vận động, vừa trực tiếp tham gia sơ tán người và di dời tài sản của nhiều người dân trong bản đến nhà văn hóa và trường Tiểu học Nhi Sơn để tránh trú. Đến khoảng 17h30^’ ngày 03/8/2019, công việc di dời dân đã cơ bản hoàn thành, chỉ còn vài hộ ở xa chưa kịp di dời. Tối ngày 03/8/2019, trời mưa rất to, lũ lớn từ thượng nguồn đổ về, nhưng đồng chí Thao Văn Súa vẫn tiếp tục đến vận động, tham gia cùng người dân di dời đến nơi an toàn.

Khi đồng chí Thao Văn Sứa về đến khu vực trường Tiểu học Nhi Sơn thì bất ngờ bị lũ tràn về cuốn trôi, bị đất đá sạt lở vùi lấp. Sau rất nhiều giờ nỗ lực tìm kiếm, đến sáng ngày 04/8/2019, lực lượng chức năng và người dân mới tìm thấy thi thể đồng chí bị vùi trong đất đá.

Tri ân sự hi sinh dũng cảm của đồng chí Thao Văn Súa, ngày 20/8/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định trao Bằng Tổ quốc ghi công và công nhận liệt sĩ cho đồng chí Thao Văn Súa. Đặc biệt, ngày 15/7/2022, Chủ tịch nước đã ký Quyết định truy tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân” cho liệt sĩ Thao Văn Súa - Nguyên Trưởng Công an xã Nhi Sơn, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa.

Nguồn sách “Lịch sử biên niên Công an nhân dân Thanh Hóa (1945 - 7/1954)” và hồ sơ đề nghị truy tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” của Công an tỉnh Thanh Hóa.