Sự kiện số 65: Đấu tranh triệt phá đường dây hoạt động "Tín dụng đen" quy mô lớn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa

Trước tình hình tội phạm liên quan đến hoạt động “Tín dụng đen” diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi, gây thiệt hại lớn về tài sản và tâm lý lo lắng, bức xúc trong Nhân dân. Năm 2018, Công an tỉnh Thanh Hóa đã chủ động triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa, đồng thời tổ chức đấu tranh quyết liệt với tội phạm và các vi phạm liên quan đến “tín dụng đen”.

Theo thống kê, từ năm 2018 đến tháng 6/2021, Công an tỉnh Thanh Hoa đã đã xác lập và đấu tranh thành công nhiều chuyên án về tín dụng đen trên địa bàn toàn tỉnh; khởi tố 59 vụ, 166 bị can về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” - là một trong các địa phương có nhiều nhất số bị can bị khởi tố theo Điều 201-BLHS. Điển hình là:

1. Cuối năm 2018 đầu năm 2019: Đấu tranh chuyên án T118, đồng loạt tấn công 05 công ty tài chính trên địa bàn thành phố Thanh Hóa

Trong những năm gần đây tình hình hoạt động cho vay tín dụng đen trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa nói chung và thành phố Thanh Hóa nói riêng có chiều hướng phức tạp, nhiều đối tượng cộm cán nằm trong các băng nhóm tội phạm thành lập các công ty dưới nhiều hình thức kinh doanh như: cầm đồ, thuê lại tài sản, xây dựng, vận tải, tổ chức phường, hội, họ... để cho vay lãi nặng... gây phức tạp tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn.

Trước tình hình đó, Công an thành phố Thanh Hóa đã báo cáo lãnh đạo Công an tỉnh xác lập Chuyên án T118 đấu tranh với hành vi cho vay nặng lãi của 05 công ty tài chính, cầm đồ có trụ sở chính ở địa bàn thành phố Thanh Hóa gồm: Công ty trách nhiệm hữu hạn dịch vụ tài chính Đại Tín, Công ty trách nhiệm hữu hạn Trường Cửu, Công ty trách nhiệm hữu hạn dịch vụ tài chính Thương Tín, Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại dịch vụ Quyền Quý và Công ty trách nhiệm hữu hạn Nam Tiến 36.

Sau một thời gian nắm tình hình, ngày 22/12/2018, Công an thành phố Thanh Hóa huy động hơn 300 cán bộ, chiến sĩ tiến hành khám xét hành chính đồng loạt 32 điểm kinh doanh dịch vụ tài chính của 05 công ty ở 14 huyện, thị xã, thành phố. Quá trình điều tra khám xét, lực lượng Công an đã thu giữ nhiều tài liệu, sổ sách liên quan đến hoạt động vay tín dụng, nhiều giấy tờ được sử dụng thế chấp vay tiền, nhiều công cụ, phương tiện, vũ khí nghi vấn các nhóm đối tượng sử dụng siết nợ (01 quả lựu đạn, 90 vỏ đạn súng quân dụng, 01 bình xịt khí bóng cười, 01 dùi cui điện, 01 bình xịt cay, 20 dao lê, kiếm các loại, 04 tuýp sắt...); tạm giữ nhiều tài sản có giá trị liên quan đến hoạt động cho vay nặng lãi (01 ô tô; 20 xe máy; 06 két sắt, 30 điện thoại; 19 CPU máy tính; 08 laptop và hơn 1,5 tỷ đồng tiền mặt)...

Điều tra ban đầu xác định: Thủ đoạn hoạt động của các công ty dịch vụ tài chính thường là các giao dịch diễn ra kín đáo, bí mật trong đó các đối tượng dùng nhiều thủ đoạn ép buộc, thỏa thuận với người vay viết giấy không ghi lãi suất hoặc tìm cách thu lại các giấy tờ liên quan, chuyển hóa hoạt động cho vay nợ bằng hình thức mua bán, thế chấp tài sản có công chứng hợp pháp hoặc yêu cầu người vay viết giấy nhận tiền để lo công việc nhằm chuyển hướng sang giao dịch dân sự, gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý. Mặt khác khi người vay mất khả năng chi trả số tiền vay, tiền lãi thì nhóm đối tượng sử dụng nhiều biện pháp tiêu cực để đòi nợ như: đe dọa, ném chất bẩn, cố ý gây thương tích, hủy hoại tài sản, cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật... Mức thuê tài sản mà người đi vay phải chịu từ 3.000 đến 5.000/triệu đồng/ngày, tương đương từ 109,5 đến 182,5%/năm hoặc vay thăm với số tiền từ 10 đến 60 triệu đồng/bát thăm, kỳ hạn 50 ngày. Chỉ trong 02 năm hoạt động, tổng số lượt giao dịch của 05 công ty tài chính lên tới 7.000 lượt với tổng số tiền giao dịch khoảng 72 tỷ đồng.

Tính đến ngày 02/01/2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố Thanh Hóa đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 05 đối tượng về hành vi cho vay nặng lãi gồm: Cao Xuân Thu, sinh năm 1991, trú tại phường Lam Sơn, thành phố Thanh Hóa, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn dịch vụ tài chính Tín Nghĩa; Đỗ Nguyễn Minh Tân, sinh năm 1991, trú tại phường Tân Sơn, kế toán Công ty trách nhiệm hữu hạn dịch vụ tài chính Tín Nghĩa; Lê Phú Lượng, sinh năm 1994, trú tại phường Đông Hải, Trưởng Chi nhánh Công ty trách nhiệm hữu hạn Trường Cửu; Đỗ Văn Thái, sinh năm 1983, trú tại xã Hoằng Thắng, huyện Hoằng Hóa, quản lý điều hành chi nhánh Công ty trách nhiệm hữu hạn Trường Cửu; Trương Đình Tâm, sinh năm 1998, trú tại xã Hoằng Thanh, huyện Hoằng Hóa nhân viên Công ty trách nhiệm hữu hạn dịch vụ tài chính Thương Tín.

2. Ngày 17/02/2019: Đấu tranh Chuyên án 219V triệt xóa Công ty dịch vụ tài chính Tín Nghĩa

Thông qua các biện pháp công tác nghiệp vụ, Công an thành phố Thanh Hóa phát hiện một nhóm đối tượng tham gia vào tổ chức hoạt động “tín dụng đen”, phạm vi hoạt động ở nhiều tỉnh, thành phố trên toàn quốc, với số tiền giao dịch lên đến hàng trăm tỷ đồng. Công an thành phố Thanh Hóa đã báo cáo Công an tỉnh xác lập Chuyên án 219V điều tra, làm rõ.

Ngày 17/2/2019, lực lượng Cảnh sát đã phối hợp với Công an một số tỉnh, thành phố đã đồng loạt tiến hành khám xét 08 điểm kinh doanh thuộc Công ty cổ phần thương mại và dịch vụ vận tải Tín Nghĩa trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hải Phòng… Công an tỉnh Thanh Hóa đã bắt giữ 18 đối tượng, thu giữ 510 bộ hồ sơ, tài liệu vay nợ của khách hàng cùng nhiều vật chứng khác liên quan đến hành vi hoạt động “tín dụng đen” của Tập đoàn tài chính Tín Nghĩa.

Qua điều tra xác định: Công ty cổ phần thương mại và dịch vụ vận tải Tín Nghĩa Hải Phòng do Nguyễn Giang Huy, sinh năm 1986, trú tại Quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng đứng tên đăng, ký kinh doanh vận tải, phòng vé máy bay, đồ gỗ mỹ nghệ... Tuy nhiên, thực chất là thực hiện các hoạt động “tín dụng đen”, cho vay lãi nặng, lãi suất từ 5.000 đến 9.000 đồng/triệu/ngày, tương đương với lãi suất từ 182,5 đến 328%/năm. Đây là đường dây phạm tội có tới 50 chi nhánh trên toàn quốc, hoạt động với phương thức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, địa bàn rộng, có phân công, phân cấp cụ thể trong thực hiện hành vi phạm tội và hoạt động trên lĩnh vực “tín dụng đen”.

3. Từ tháng 7/2018 đến cuối năm 2019: Phối hợp với Cục C02 và các Cục nghiệp vụ, Công an các tỉnh, thành phố trong cả nước đấu tranh Chuyên án 018T triệt xóa “tổ chức tín dụng đen” dưới danh nghĩa Công ty tài chính Nam Long

Ngày 19/7/2018, Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa tiếp nhận một bệnh nhân nam trong tình trạng nguy kịch và tử vong ngay sau khi nhập viện, người đưa nạn nhân đi cấp cứu đã bỏ đi. Sau khi tiếp nhận vụ việc, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã tiến hành điều tra, xác định nạn nhân là anh Nguyễn Văn Minh, sinh năm 1999, trú tại thôn Liên Tân, xã Bố Hạ, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, nhân viên Công ty dịch vụ tài chính Nam Long hoạt động dưới danh nghĩa Công ty cổ phẩn tư vấn đầu tư và kỹ thuật xây dựng Thành Nam trụ sở tại thành phố Hồ Chí Minh. Khám nghiệm tử thi xác định: nạn nhân chết do bị đánh đập; trên người nạn nhân có nhiều thương tích, dập lách, tổn thương các cơ quan nội tạng. Chỉ sau 03 ngày điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa đã phát hiện một tổ chức tội phạm hoạt động tín dụng đen có quy mô, có tính chất chuyên nghiệp, phạm vi hoạt động rộng, quan hệ phức tạp. Công an Thanh Hóa đã báo cáo Bộ Công an xác lập Chuyên án 018T.

Theo kết quả điều tra xác định: Tháng 7/2018, Minh thu tiền nợ của khách hàng nhưng không nộp về công ty, dùng để tiêu xài cá nhân và bỏ đi khỏi công ty. Ngày 08 và 09/7/2018, Thành đã chỉ đạo Ngô Văn Chương - Trưởng chi nhánh khu vực phía Bắc đến nhà Minh đòi tiền; Minh bị bắt tại huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội và bị các đối tượng “họp”, thi hành “kỷ luật”, liên tục đánh đập. Ngày 10/7/2018, Minh được giao cho Bùi Văn Chung - Quản lý khu vực 18 đưa về Thanh Hóa tiếp tục “quản lý, cải tạo, dạy dỗ cách làm người”. Đến khoảng 10 giờ ngày 19/7/2018, khi thấy Minh yếu đi, Chương đưa Minh đến Bệnh viện đa khoa tỉnh, khi nghe thấy bác sỹ nói Minh ngừng tim, chết lâm sàng, Chương đã bỏ đi.

Tiếp tục điều tra mở rộng, từ tháng 7/2018 và năm 2019, Công an tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp với Công an 62 tỉnh, thành phố; phối hợp với 09 ngân hàng với 79 chi nhánh xác minh hàng trăm số tài khoản có liên quan đến việc giải ngân, thu nợ của Công ty Nam Long; điều tra, xác định được khoảng 400 đối tượng bị hại, qua đó làm rõ: Tháng 7/2017, Nguyễn Đức Thành, sinh năm 1988, trú tại phường Cầu Kho, Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh và Nguyễn Cao Thắng, sinh năm 1984, trú tại phường 15, Quận 10, thành phố Hồ Chí Minh đã cấu kết với nhau thành lập Công ty cổ phẩn tư vấn đầu tư và kỹ thuật xây dựng Thành Nam, có trụ sở ở 393/5/ Trần Hưng Đạo, phường Cầu Kho, Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh đăng ký hoạt động trong lĩnh vực xây dựng nhưng thực chất hoạt động cho vay nặng lãi. Công ty Thành Nam mở 26 chi nhánh tại 23 tỉnh, thành phố trên cả nước và hoạt động với tên giao dịch là Công ty Nam Long. Mỗi chi nhánh phụ trách địa bàn từ 02 đến 04 tỉnh, thành phố, địa bàn hoạt động của công ty ở 63 tỉnh, thành phố trong cả nước. Công ty chuyên chiêu mộ thanh niên từ 18 đến 30 tuổi, hứa hẹn trả lương cao nhưng phải tuân thủ nhiều quy định khắc nghiệt như: nếu phá vỡ hợp đồng thì phải bồi thường 100 triệu đồng, bị chặt ngón tay, phạt cải tạo trong công ty, “cho đi tù - quốc pháp”, đã có trường hợp vì vi phạm kỷ luật nên bị đánh đến tử vong… Theo thống kê từ tháng 7/2017 đến tháng 6/2018, Công ty tài chính Nam Long đã cho 95 khách hàng vay với tổng số tiền giao dịch 32,6 tỷ đồng, với lãi suất từ 182,5 đến 365%/năm, thu lợi bất chính 8,6 tỷ đồng; 23/70 tài khoản ở ngân hàng của công ty này, số tiền giao dịch đã lên tới hơn 510 tỷ đồng với hơn 200 khách hàng. Không chỉ cho vay nặng lãi, Thành và Thắng còn chỉ đạo đàn em dùng các thủ đoạn đe dọa, đánh đập, cưỡng đoạt tài sản nếu ai vay tiền chậm trả, hoặc không có khả năng chi trả.

Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án hình sự “Cố ý gây thương tích”; “Giữ người trái pháp luật”; “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”; bắt giữ, khởi tố 29 bị can, chứng minh tài sản đã chiếm đoạt gần 10 tỷ đồng. Ngày 25/11/2019, Tòa án nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã mở phiên tòa xét xử các đối tượng, tổng số hình phạt 103 năm 9 tháng đối với 29 đối tượng; tịch thu sung công quỹ nhà nước hơn 33 tỷ đồng.

Đây là vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, liên quan đến tội phạm hoạt động có tổ chức, hoạt động tín dụng đen và có tính chất chuyên nghiệp, phạm vi rất rộng, quan hệ phức tạp, có sự phân công tổ chức chặt chẽ, hoạt động núp bóng doanh nghiệp, có nhiều phương thức thủ đoạn hoạt động mới, tinh vi. Quá trình xác minh, thu thập, đánh giá chứng cứ gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, sau 18 tháng điều tra, được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ Công an, Ban chỉ đạo chuyên án; hướng dẫn, phối hợp của các cục nghiệp vụ, Công an các tỉnh, thành trên cả nước, Công an Thanh Hóa đã phá thành công chuyên án được Bộ Công an thông báo biểu dương toàn quốc, Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an và nhiều Công an các địa phương khác đến liên hệ trao đổi kinh nghiệm đấu tranh với tội phạm “tín dụng đen”.

Thành tích triệt phá các chuyên án nêu trên của lực lượng Công an Thanh Hóa đã được Thủ tướng Chính phủ biểu dương, Bộ trưởng Bộ Công an khen thưởng; cấp ủy, chính quyền và Nhân dân biểu dương, ghi nhận. Kết quả công tác đấu tranh với hoạt động “tín dụng đen” trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa là căn cứ thực tiễn để Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 25/4/2019 về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.

Nguồn sách “Biên niên lịch sử lực lượng Cảnh sát - Công an tỉnh Thanh Hóa (1962 - 2022)”