Sự kiện số 9: Đấu tranh chống âm mưu, hoạt động cưỡng ép giáo dân di cư vào miền Nam và dập tắt vụ bạo loạn ở xứ Ba Làng, xã Hải Thanh, huyện Tĩnh Gia

Lợi dụng điều 8 của Hiệp định Giơnevơ: “Mọi người Việt Nam đều có quyền lựa chọn nơi họ cư trú”, đế quốc Mỹ, thực dân Pháp và bọn phản động, nhất là bọn phản động lợi dụng Đạo Thiên chúa ráo riết hoạt động dụ dỗ, cưỡng bức đồng bào miền Bắc di cư vào Nam. Âm mưu của chúng là nhằm gây rối an ninh, trật tự ở miền Bắc, tạo thực lực, chỗ dựa cho việc can thiệp, thôn tính của chúng ở miền Nam, chuẩn bị cơ sở, điều kiện tung gián điệp, biệt kích ra phá hoại miền Bắc. Ở Thanh Hóa, bọn phản động đã cưỡng ép giáo dân đi cư, tổ chức rào nhà thờ tập trung hơn 4.000 giáo dân ở Nga Sơn kéo ra Phát Diệm để đi Hải Phòng lên tàu vào Nam. Ở Quảng Xương, Hậu Lộc chúng còn lôi kéo giáo dẫn giả làm người đi ăn xin, rời bỏ xóm làng ra đi. Ở Vĩnh Lộc, Thiệu Hóa, Yên Định, Thọ Xuân, Nông Cống... bọn phản động cũng ra sức lừa bịp cưỡng ép giáo dân vào Nam. Tính đến ngày 18/5/1955, chúng đã lừa bịp, cưỡng ép 1/3 giáo dân ở Thanh Hóa rời bỏ quê hương di cư vào Nam.

Đấu tranh chống âm mưu hoạt động thâm độc của địch cưỡng ép đồng bào và giáo dân di cư vào Nam, thực hiện chỉ đạo của Thường vụ Liên khu ủy IV, Ty Công an Thanh Hoá đã phối hợp với ban, ngành, đoàn thể, quân sự hướng dẫn các địa phương tổ chức đấu tranh; vừa tuyên truyền vận động quần chúng ở lại quê hương, vừa đề cao quyền lực Nhà nước, kịp thời đập tan mọi âm mưu và hoạt động của địch; tranh thủ các linh mục tiến bộ và thông qua họ để thuyết phục, giáo dục đồng bào ở không di cư. Lực lượng công an chủ động nắm tình hình, điều tra phân loại đối tượng, thực hiện đối sách đối với những tên thuộc loại nguy hiểm. Kết quả đã kịp thời ngăn chặn 49 gia đình giáo dân ở Hải Thôn, xã Quảng Tiến, huyện Quảng Xương và hàng trăm giáo dân ở huyện Thiệu Hóa, thôn Đa Ngọc, Phượng Lai huyện Yên Định không mắc âm mưu địch. Tại Nga Sơn, lực lượng công an đã phối hợp cùng quân đội, chính quyền địa phương liên hệ với tỉnh Ninh Bình vận động 4.119 giáo dân tập trung ở Phát Diệm trở về.

Trong chiến dịch dụ dỗ, cưỡng ép đồng bào theo Đạo Thiên chúa di cư vào Nam, địch đã chọn những tên phản động trong số linh mục thành lập trung tâm chỉ đạo di cư, biến xứ Ba Làng, xã Hải Thanh, huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa làm địa bàn trọng điểm. Linh mục Phạm Tần, với danh nghĩa Tổng quản đã chỉ thị cho các xứ Kén Thôn, Thượng Chiểu, Thái Yên… tập trung giáo dân về xứ Ba Làng, biến nơi đây thành điểm tập kết, gây sức ép để Ủy ban Quốc tế can thiệp, đưa giáo dân di cư vào Nam. Lợi dụng sự mê tín của giáo dân, bọn phản động lợi dụng Đạo Thiên chúa đã dùng thủ đoạn: bố trí một em bé giả là “Đức mẹ hiện hình”, tuyên truyền Chúa đã vào Nam, ai ở lại miền Bắc sẽ bị Chúa trừng phạt, Mỹ sẽ ném bom nguyên tử hủy diệt… Cùng lúc đó, tàu biển ALCT3711 của Pháp đậu cách bờ biển 3km, hỗ trợ cho bọn phản động kích động giáo dân đòi di cư vào Nam. Hàng vạn giáo dân từ các xứ Thái Yên, Kén Thôn, Phúc Lãng, Thượng Chiểu kéo về xứ Ba Làng. Tên Linh mục Chánh xứ Nguyễn Duy Hiển cầm đầu đã huy động lực lượng giáo dân, vũ khí, rào làng, tuần tra canh gác khu vực xứ Ba Làng và huy động các xứ khác đến tiếp tế hỗ trợ.

          Ngày 18/12/1954, Tỉnh ủy Thanh Hóa quyết định thành lập đoàn chỉ đạo giải quyết vấn đề Ba Làng. Lực lượng Công an đã chủ động bám sát khu vực nhà xứ Ba Làng, nắm tình hình hoạt động của bọn phản động, giải thích cho quần chúng hiểu rõ âm mưu của địch. Đến ngày 20/02/1954, lực lượng công an, quân sự đã giải tán được trên 2.000 giáo dân bị bọn phản động lừa bịp đang tập trung ở xứ Ba Làng, vận động họ trở về các xứ.

Trước tình hình đó, bọn phản động tổ chức lực lượng, lùng sục, bắt cán bộ, cướp vũ khí của bộ đội, công an, phá tài sản của nhân dân. Từ ngày 20 đến ngày 24/12, chúng đã hành hung 28 bộ đội, 4 công an, 9 cán bộ tôn giáo vận và cho thuyền ra liên lạc với tàu Pháp ở ngoài biển, đón xe Ủy ban Quốc tế đưa đơn vu cáo ta vi phạm Hiệp định. Ty Công an Thanh Hóa đã tăng cường áp dụng các biện pháp, nắm tình hình, yêu cầu Linh mục Phạm Tần tổ chức mít-tinh để ổn định tư tưởng giáo dân và ngăn ngừa hoạt động của bọn phản động.

          Sáng ngày 02/01/1955, lực lượng công an đã phát hiện và bắt 7 tên trong số 11 tên dùng thuyền đánh cá đưa thư liên lạc của Linh mục Hiển với tàu của Pháp; bắt giữ em bé giả làm “Đức mẹ hiện hình”; vạch mặt thủ đoạn lừa bịp của bọn phản động. Chiều ngày 03/01/1955, lực lượng công an dùng hệ thống loa phát thanh xung quanh nhà xứ Ba Làng, giải thích chính sách của Đảng và Chính phủ, vạch rõ âm mưu thâm độc của địch và vận động các gia đình kêu gọi người thân trở về. Bọn phản động tiếp tục chống phá, dùng lực lượng kìm hãm giáo dân, ném lựu đạn, bắn tiểu liên làm một số cán bộ, bộ đội hi sinh, 40 đồng chí bị thương, 6 đồng chí bị chúng bắt giữ.

          Để đối phó với tình hình đó, ngày 08/01/1955, lực lượng công an, quân đội tập trung ở khu nhà xứ, một mặt tuyên truyền, vận động quần chúng giải tán, yêu cầu bọn chống đối ra đầu hàng; mặt khác gây sức ép buộc Linh mục Hiển và bọn phản động phải ra hàng. Ta bắt 451 tên, thu 7 súng trường, 1 tiểu liên, 1 súng ngắn, 3 lựu đạn và nhiều vũ khí khác, giải thoát 6 cán bộ bộ đội và trên 1.000 giáo dân.

          Việc dập tắt vụ bạo loạn và đưa ra xét xử kịp thời một số tên phản động cầm đầu đã nhanh chóng ổn định trật tự trị an ở xứ Ba Làng. Chiến công của Ty Công an Thanh Hóa đã đóng góp quan trọng làm thất bại âm mưu dụ dỗ, cưỡng ép đồng bào theo Đạo Thiên chúa di cư vào Nam ở miền Bắc.

Nguồn sách “Lịch sử biên niên Công an nhân dân Thanh Hóa (1954 - 1975)”